Szkodniki magazynowe – zagrożenia
Szkodniki magazynowe są jednym z głównych problemów związanych ze szkodnikami w produkcji żywności i magazynowania na całym świecie.
Ta grupa szkodników, inaczej SPI (ang. Stored Product Insects) lub szkodniki przechowalniane to agrofagi które żyją i rozmnażają się w przechowywanych produktach. Do produktów tych należą produkty pełnoziarniste lub przetworzona żywność, a nawet tytoń. W Polsce istnieje wiele rodzajów szkodników magazynowych , z których dwa najczęściej spotykane to Coleoptera (chrząszcze) i Lepidoptera (motyle/ćmy).
Dlaczego kontrolujemy szkodniki magazynowe?
Głównym powodem, dla którego kontrolujemy szkodniki magazynowe, są niewiarygodne uszkodzenia i zanieczyszczenia, jakie powodują w żywności, surowcach i gotowych produktach.
Nie tylko jedzą te produkty, ale rozmnażają się w nich i mogą szybko się rozprzestrzeniać, zanieczyszczając ogromną ilość produktu, który nie nadaje się do spożycia przez ludzi.
Zanieczyszczenie żywności jest tak wielkim problemem, że istnieje cała gałąź entomologii sądowej zajmująca się tym zagadnieniem. W przeciwieństwie do większości innych szkodników, nie stanowią istotnego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Największym problemem jest zanieczyszczenie pokarmu przez same owady, ich odchody wylinki lub poczwarki. To dodatkowe chrupnięcie płatków śniadaniowych, o którym wolisz nie wiedzieć…
Ryzyko dla przedsiębiorstw
Straty finansowe związane ze szkodnikami magazynowymi są ogromne. Uważa się, że są to „najdroższe szkodniki” na świecie, które każdego roku kosztują miliardy w postaci dodatkowych kosztów operacyjnych i strat produktu. Firmy, które zajmują się handlem i przetwarzaniem zbóż lub suszonych produktów spożywczych, są narażone na porażenie przez te owady.
Obejmuje to supermarkety, restauracje, zakłady przetwórstwa żywności i magazyny żywności. Mogą one spowodować wycofanie produktów ze sprzedaży, a koszty z tym związane są bardzo wysokie.
Urzędnicy organów państwowych takich jak SANEPID czy Inspekcja Weterynaryjna mogą wydawać zawiadomienia o egzekwowaniu prawa do właścicieli firm którzy nie mają odpowiednich procedur zwalczania szkodników. Warto również pamiętać, że negatywne opinie o produktach rozchodzą się w tempie błyskawicznym na forach i platformach społecznościowych, dlatego zarządzanie wizerunkiem jest bardzo ważnym aspektem.
Rodzaje szkodników magazynowych
Na świecie istnieje bardzo dużo różnych gatunków szkodników magazynowych. Szkodniki magazynowe to tylko niewielka część z rozległej klasy owadów, która według szacunków obejmuje od sześciu do dziesięciu milionów gatunków. W Polsce mamy dwa popularne typy szkodników magazynowych takie jak chrząszcze i motyle/ćmy.
Główne gatunki szkodników produktów przechowalnianych w Polsce to:
-Wołek ryżowy
-Wołek zbożowy
-Trojszyk ulec
-Spichrzel surynamski
-Mącznik młynarek
-Kapturnik zbożowiec
-Mklik mączny
-Omacnica spichrzanka
Obecnie na całym świecie występuje około 97 000 znanych gatunków wołków. Co dziwne wołki, czyli ryjkowce są w rzeczywistości rodzajem chrząszczy, a niektóre chrząszcze występujące w produktach często mogą być błędnie identyfikowane jako ryjkowce. Mole spożywcze jak omacnica spichrzanka są często nieprawidłowo identyfikowane jako inne rodzaje ćmy.
Powoduje to problemy z kontrolą, ponieważ ktoś może zabić lub złapać i wypuścić dorosłą ćmę, nie zdając sobie sprawy, że występuje większa plaga.
Siedliska szkodników magazynowych
Szkodniki magazynowe mogą w dowolnym momencie dostać się do łańcucha pokarmowego i nie robią tego tylko po to, by zjeść produkty-również w nim zamieszkują. To jest ich schronienie, w którym będą się rozmnażać i przechodzić swój pełny cykl życia. Być może zauważyłeś, że wiele szkodników jest nazwanych na podstawie typu produktów, które zwykle atakują; wołki ryżowe, wołki zbożowe, mklik mączny itp.
Objawy porażenia szkodnikami magazynowymi:
Pierwszą oznaką inwazji szkodników przechowalnianych jest prawie zawsze owad dorosły; ćmy latające dookoła lub małe chrząszcze przy produktach. Bardzo często przekonanie, że pozbycie się ich rozwiąże problem jest mylne. Inne stadia rozwojowe szkodników mogą nadal być żywe i niszczyć produkty. Jaja, larwy i poczwarki nie zawsze są łatwe do wykrycia.
Inne znaki to:
- Uszkodzenia opakowań i produktów to sygnał ostrzegawczy. Na przykład ryjkowce pozostawiają widoczne otwory wylotowe w ziarnach a larwy omacnicy spichrzanki mają aparat gębowy, którego używają do uszkodzenia żywności i opakowań
- Larwy omacnicy wytwarzają przędzę
- Powodują „skażenie” żywności, co jest widoczne jako odbarwienie
- Zanieczyszczone ziarno ma tendencję do ogrzewania się, co może prowadzić do zawilgocenia, pleśni, a nawet kiełkowania ziarna
- Odchody larw zanieczyszczają produkty
Rozmnażanie, długość życia, odżywianie
Jest tak wiele różnych gatunków SPI, że trudno jest mówić o cyklu życia w konkretnych kategoriach.
Wszystkie powszechnie występujące szkodniki magazynowe przechodzą całkowitą metamorfozę:
Owad dorosły – Jajko – Larwa – Poczwarka
Czym się odżywiają szkodniki magazynowe?
Owady z magazynowanych produktów zaatakują niewiarygodnie szeroką gamę przechowywanych produktów; zboża, mąka, ryż, owies, zboża, suszone owoce, makarony, herbatniki, orzechy, suszone zioła, przyprawy, sucha karma dla psów, karma dla ryb, tytoń i nasiona ptaków. Wwiercają się również w całe ziarna i pozostawiają charakterystyczne dziury, w których składają jaja.
Zwalczanie szkodników magazynowych
W przypadku inwazji szkodników magazynowych zawsze zalecamy skontaktowanie się z profesjonalną firmą zajmującą się zwalczaniem szkodników. Są przeszkoleni i będą mieli dostęp do wielu profesjonalnych insektycydów i narzędzi, które nie są publicznie dostępne. Wiedzą o tym, ile, gdzie i kiedy wdrożyć produkty biobójcze by dezynsekcja okazała się skuteczna.
Wykwalifikowani specjaliści od zwalczania szkodników rozumieją zwyczaje i cykle życiowe owadów w przechowywanych produktach. Posiadają wiedzę i doświadczenie potrzebne do rekomendowania skutecznych i ukierunkowanych zabiegów. Technicy w pełni wyjaśnią proces zwalczania szkodników przed rozpoczęciem pracy. Następnie zostawią raport, w którym odnotują, jakie pestycydy zostały użyte i gdzie, a także wszelkie potrzebne porady po zabiegu. W razie potrzeby zorganizują wizyty kontrolne. To będzie zależało od rodzaju zastosowanej metody i stopnia porażenia.
Dla firm zajmujących się produkcją żywności, szczególnie na wczesnych etapach produkcji, ważne jest podjęcie środków zapobiegawczych przeciwko SPI. Powinna istnieć profesjonalna umowa dotycząca zwalczania szkodników, która wdroży monitoring-DDD. Zamontowane urządzenia monitorujące aktywność szkodników wskażą gdzie i jakie szkodniki należy zwalczać.
Innymi rutynowymi środkami zapobiegawczymi są:
- Czyszczenie pustych magazynów zboża między partiami.
- Utrzymywanie niskiej temperatury (10 ° C lub poniżej) może się zmniejszyć tempo rozmnażania, a niska wilgotność ogranicza aktywność owadów i hamuje rozwój grzybów.
- Fumigacja – to proces uwolnienia gazu niszczącego szkodniki, które mogą zaatakować budynki, produkty lub środki transportu. Jest to praca, która wymaga bardzo konkretnych kwalifikacji i umiejętności, które mogą wykonywać tylko profesjonaliści. Fumigacja nie jest leczeniem szczątkowym i chociaż uśmierci dorosłe szkodniki i ich jaja to nie pozostawi bariery chroniącej przed ponowną infestacją. Jeśli jako opcję leczenia wybierzemy fumigację, to należy ją przeprowadzić jako zintegrowany program ochrony przed szkodnikami ipm